۲۷ خرداد به‌عنوان روز جهانی بیابان‌زدایی در سراسر جهان نام‌گذاری شده است. پیشروی بیابان‌ها، موجب فروسایی زمین در نواحی خشک، نیمه خشک و مناطق نیمه مرطوب می‌شود. این فرآیند در حقیقت به این دلیل رخ می‌دهد که اکوسیستم‌های نواحی خشک که بیش از یک سوم کره زمین را در برمی‌گیرند، شدیدا در معرض استفاده بیش از حد و عدم بهره‌برداری صحیح از زمین قرار دارند. فقر، عدم ثبات سیاسی، جنگل‌زدایی و تخریب جنگل‌ها، چرای بیش از حد دام‌ها و روش‌های نامناسب و نادرست آبیاری همگی می‌تواند به کاهش میزان حاصلخیزی زمین بینجامد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به روز جهانی بیابان شرایط استان را این طور توضیح داد: استان خراسان جنوبی با قرار داشتن بر روی کمربند خشک و نیمه خشک نیمکره شمالی دارای ذخایر منابع آبی بسیار ضعیف و نزولات جوی کم، تبخیر سالیانه بسیار شدید و میزان پوشش گیاهی اندک است. که شرایط خشکسالی باعث شده پیشروی بیابان در استان سرعت بیشتری بگیرد.
۵ میلیون هکتار بیابان
علیرضا نصرآبادی افزود: بر این اساس از کل عرصه های طبیعی استان مساحت ۵.۴ میلیون هکتار را عرصه های بیابانی تشکیل دهد که باعث شده خراسان جنوبی اولین استان بیابانی و جزء ۵ استان درگیر با موضوع گرد و غبار باشد.
وی درباره ی مهمترین پیامدهای بیابانی شدن در استان گفت: از بین رفتن توان زیست محیطی و اقتصادی اراضی، تشدید فرسایش بادی، افزایش ریزگردها و طوفانهای گرد و غبار، نابودی پوشش گیاهی مراتع و تبدیل این مناطق به اراضی بیابانی، کاهش کیفیت و کمیت آبهای سطحی و زیرزمینی، کاهش حاصلخیزی خاک از مهمترین پیامدهای بیابانی شدن عرصه های طبیعی در استان بوده است. که در نتیجه موجب تشدید فقر در مناطق خشک و بیابانی وافزایش بیکاری و مهاجرت خواهد شد.
به گفته ی وی بر اساس مطالعات انجام شده، میزان فرسایش خاک در عرصه ها ی بیابانی استان به ۲۱ تن در هکتار رسیده.این در حالی است که میزان میانگین کشوری فرسایش در کشور ۱۴ تن در هکتار گزارش شده است. و این بدان معناست که فرسایش در استان ما از حالت عادی خارج شده است.
وی بر اساس مطالعات سال ۹۶ که توسط سازمان جنگل ها و مراتع کشور انجام شده گفت : این مطالعات نشان می دهد مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی در استان از سه میلیون و ۱۲۱ هزار و ۴۷۶ هکتار به پنج میلیون و ۲۴۳ هزار و ۹۶ هکتار رسیده که رشد ۶۸ درصدی را نشان می دهد .
وی ادامه داد: همین مطالعات نشان می دهد ۳۲ منطقه شهرستانی تحت تأثیر فرسایش بادی داریم، با توجه به میزان فرسایش در این مناطق که از روال عادی خارج شده ، باید در بحث های محافظت توجه بیشتری از سوی مسئولان به این مسئله باشد .
وی با اشاره به ۳۶ مورد کانون بحرانی در استان گفت: بزرگترین این کانون ها متعلق به شهرستان بشرویه به مساحت ۳۰۱ هزار و ۸۱۳ هکتار و کمترین مساحت نیز مربوط به منطقه حیدرآباد شهرستان مرزی نهبندان با مساحت ۱۶ هزار و ۹۱۱ هکتار است.
وی با اشاره به برخی اقدامات که در راستای بیابان زدایی طی سال های گذشته انجام شده ،از تهیه ی یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار طرح در راستای مدیریت مراتع بیابانی و یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اجرای طرح در استان خبر داد
نصرآبادی با اشاره به اعتبارات ویژه صتدوق توسعه ملی برای مقابله با بیابانزایی افزود: این اعتبارت در سال گذشته بیش از ۱۷۲ میلیارد ریال بود که بر اساس آن اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اجرای ۱۰ هزار هکتار مطالعات، ۹۵۰ هکتار نهال کاری و هشت هزار و ۵۸۵ هکتار آبیاری سنواتی را در برنامه ی خود قرار داد.
وی قرق و ساماندهی و کنترل چرای دام در مراتع ممیزی شده،کنترل و مدیریت هزار و ۴۰۰ هکتار رواناب در استان و پروژه ی بین المللی ترسیب کربن از دیگر پروژه‌های مقابله با بیابانزایی است.
نصرآبادی تاکید کرد: تداوم اجرای این فعالیت ها و استقرار پوشش گیاهی ایجاد شده به ویژه اجرای به موقع آبیاری سنواتی مستلزم تامین اعتبار و حمایت همه جانبه دستگاه های متولی است.
وی ادامه داد: در این استان به موجب تجربیات موفق اجرایی در عرصه مقابله با بیابانزایی، قرارگیری در شرایط خاص اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقتصادی جامعه بهره بردار نیازمند توجه ویژه مسئولین است.
وی ادامه داد: همچنین آحاد جامعه ی مخاطب باید توجه داشته باشند که ادامه ی حیات و توسعه استان در بخشهای مختلف صنعتی،اقتصادی،کشاورزی ،سکونت و خدمات مستلزم حفظ عرصه های منابع طبیعی و جلوگیری از گسترش پدیده هایی مانند فرسایش خاک و کاهش کمی و کیفی منابع آبی است.
