رهبر معظم انقلاب در بخشی از فتاوی خود در باب وقف فرمودند: اسناد وقفیت یا مالكیت خصوصی نسبت به اراضی جنگلی و مرتع طبیعی كه فاقد هر گونه سابقه عمران و آبادی از سوی شخص یا اشخاص باشد اعتبار شرعی ندارد.
از مقام معظم رهبری سوال شد: آیا دراراضی پوشیده از جنگلها و مراتع طبیعی كه سیر مراحل قانونی را طی كرده به حسب قوانین در تملك دولت جمهوری اسلامی ایران است و درایجاد آن انسان دخالت نداشته و از جهتی اداره اوقاف ادعای وقف اراضی جنگلی و مرتعی را دارد وضعیت اجراییه مسوولان در اتخاذ تصمیم به منظور رافع مشكلات به چه نحوی خواهد بود؟
که ایشان پاسخ دادند
بسمه تعالی
اراضی جنگلی و مرتع طبیعی كه فاقد هر گونه سابقه عمران و آبادی از سوی شخص یا اشخاص باشد شرعا جزء اراضی بلا مالك و جزء انفال عمومی و متعلق به بیت المال محسوب است، و اسناد وقفیت یا مالكیت خصوصی نسبت به اینگونه اراضی فاقد اعتبار شرعی است، و رسیدگی موضوعی در این باره با مقامات قانونی ذیربط و مراجع قضایی است.
سوال شد
زمینی كه در اصل جنگل بوده توسط شخصی تصرف و بعدا وقف شده، و برای كارهای عام المنفعه در اختیار اشخاص قرار گرفته است، آیا این وقف صحیح است و میتوان عرصه و اعیان را وقف كرد؟
ایشان فرمودند:
بسمه تعالی
اگر با اجازه مقام مسوول ذیربط احیا كرده و مالك شرعی آن شده است میتوان آن را وقف كند.
سوال شد:
خواهان نظر مبارك جنابعالی در مورد پنجاه و یك هكتار زمین موات به تشخیص عرف كه در وسط زمینهای موقوفه كه بیش از چند صد هكتار قرار گرفته هستیم. لطفا روشن فرمایید كه چگونه عنوان وقف با موات بودن زمین قابل تحقق است با توجه به اینكه هیچگونه فایده و ثمری برای زمینها مترتب نیست.
ایشان فرمودند:
بسمه تعالی
اگر به طریق شرعی احراز شود كه زمین موات واقع در وسط زمین موقوفه، در هنگام وقف زمین موقوفه از اراضی موات اصلی بوده و حریم شرعی و عرفی زمین موقوفه هم نبوده است حكم وقف درباره آن مترتب نیست، و چنانچه در این باره اختلافی باشد جهت رسیدگی باید به محاكم قضایی مراجعه كنند.
همچنین از رهبر معظم انقلاب سوال شد
قریه با حدود معین وقف شده صیغه وقف جاری شده به تصرف وقف داده شده و سالها به وقف عمل شده است. آیا میشود تحت عنوان اراضی موات یا مرتع، بخشی از آن را از وقف جدا و ملی اعلام كرد یا اگر قریه وقف شده باشد هر آنچه از اراضی در محدوده قریه قرار گرفته محكوم به وقفیت است و باید كماكان به وقف عمل شود؟
ایشان فرمودند:
بسمه تعالی
هر آنچه از اراضی واقعه در محدوده قریه موقوفه كه عنوان خاص قریه موقوفه شامل آن میشود شرعا محكوم به وقفیت است حتی اگر بعد از عمل به وقف نسبت به آن پس از سالیانی به صورت بایر یا موات در آمده باشد باز هم از وقفیت خارج نمیشود و باید كماكان نسبت به آن وقف عمل شود و قابل جدا كردن از وقف و استملاك یا الحاق به اراضی منابع طبیعی نیست و احكام و آثار انفال و اموال عمومی بر آن مترتب نمی شود.